Lãi suất là cách gọi khác của giá cả trong giao dịch cấp tín dụng giữa các tổ chức tín dụng và các khách hàng của mình. Bằng cách truyền thống nhằm thu hút khách hàng, các ngân hàng thường sử dụng cách thức cho vay lãi suất thấp, bên cạnh các chương trình khuyến mãi tặng quà, tích điểm, v.v… Đánh vào tâm lý tìm kiếm mức giá rẻ nhất của khách hàng, các ngân hàng không ngừng đưa ra phương pháp nhằm kịp thời giải bài toán “khát” lãi suất thấp của bên đi vay.
Một điều tất nhiên là, khi thực hiện cho vay lãi suất thấp, lãi suất ưu đãi, v.v… khách hàng luôn được hưởng lợi. Trường hợp này có thể xem là cũng giống như tình huống người mua mua được một món hàng với mức giá “hời”, khoản lợi được hưởng có thể còn cao hơn cả mong đợi của mình. Tuy nhiên, một vấn đề luôn có hai mặt của nó.
Nếu xét về phía khách hàng (tức là bên đi vay), một vấn đề khác bên cạnh việc “tận hưởng” khoản chi phí đi vay với lãi suất thấp, bên đi vay còn phải cân nhắc đến hiệu quả kinh tế khi sử dụng khoản cho vay lãi suất thấp này từ ngân hàng (chủ nợ của mình). Một khi bên đi vay sử dụng khoản cho vay lãi suất thấp không tạo ra lợi nhuận như mình mong đợi thì vô hình chung đã làm cho khoản cho vay lãi suất thấp của các ngân hàng không tạo ra bất kỳ ý nghĩa kinh tế nào cả. Đây chính là một yêu cầu khác không chỉ có bên đi vay phải quan tâm mà các ngân hàng thương mại cũng “loay hoay” tìm cách kiểm soát.
Đối với các ngân hàng thương mại nói riêng hay các tổ chức tín dụng nói chung, trước khi chấp nhận cung ứng dịch vụ cho vay lãi suất thấp như vậy, “các chủ nợ” này đã trải qua quá trình “cân, đo, đong, đếm” hết sức cẩn trọng. Việc các ngân hàng thương mại phải tính toán làm sao để cân đối giữa nguồn vốn cho vay (các khoản phải thu) với nguồn vốn đi vay (khoản tiền gửi từ khách hàng - các khoản phải trả) là một công việc không hề đơn giản, nhất là khi các ngân hàng chấp nhận thực hiện chương trình cho vay lãi suất thấp để đẩy mạnh việc thu hút, tìm kiếm thêm các khách hàng của mình. Nói đến đây có lẽ chúng ta đã hình dung ra điểm mấu chốt mà ở đó các công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính và các ngân hàng thương mại cần kiểm soát đó là khi các khoản phải trả lớn hơn các khoản phải thu của các tổ chức này. Rủi ro xuất hiện thường xuyên trong hoạt động của các tổ chức tín dụng là nằm ở chỗ này. Khi việc mất cân đối này xuất hiện với tần suất lớn mà các tổ chức tín dụng không có biện pháp khắc phục kịp thời thì điều này có thể dẫn đến việc họ bị Ngân hàng Nhà nước đặt vào tình trạng bị kiểm soát đặc biệt.
Theo quy định, tại từng thời điểm trước, trong và sau khi giải ngân, Ngân hàng Nhà nước luôn ban hành những yêu cầu và giới hạn nhất định đòi hỏi các tổ chức tín dụng phải nghiêm chỉnh tuân thủ nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả trong hoạt động của các tổ chức này. Việc thực hiện cho vay lãi suất thấp có hiệu quả hay không phụ thuộc vào cả hai phía bên cho vay và bên đi vay vốn. Suy cho cùng, việc vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp không hẳn hoàn toàn giống như việc mua một món hàng với mức giá “hời” mà tác giả có đề cập ở phần đầu của bài viết này.
Trong phạm vi giới hạn của bài viết này, chúng ta chưa có đủ cơ sở và thông tin chuyên sâu để nhìn nhận đầy đủ và toàn vẹn bản chất thật sự của các chương trình cho vay lãi suất thấp mà các công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính và các ngân hàng thương mại đã và đang thực hiện hiện nay.
Xem thêm thông tin tại Facebook Chailease Việt Nam: https://www.facebook.com/chaileasevietnam/
